Pozostałe wpisy z tego cyklu znajdziecie tutaj:

1-3 miesiąc

4 miesiąc

6 miesiąc

7 miesiąc

8 miesiąc

9 miesiąc

10 miesiąc

11 miesiąc

12 miesiąc

Rozwój dziecka w 5 miesiącu życia

Maluch skończył 4 miesiące. W 5 miesiącu niemal codziennie będzie Cię zaskakiwać nową umiejętnością. Ale najpierw o tym, co ma już opanowane. Powinien umieć: unosić głowę pod kątem  90 stopni, leżąc na brzuchu; śmiać się w głos, czy też podążać wzrokiem za przedmiotem. Prawdopodobnie będzie też umiało trzymane pionowo mocno trzymać główkę, leżąc na brzuchu, unieść klatkę piersiową, opierając się na przedramionach, chwycić grzechotkę, wpatrywać się w maleńki przedmiot, wyciągać rękę po zabawkę, piszczeć z zadowolenia. Być może będzie też umiało podciągane do pozycji siedzącej, trzymać głowę w jednej linii z tułowiem (próba trakcji), przewracać się z brzucha na plecy lub odwrotnie, odwracać się  tym kierunku, z którego dochodzi głos, powtarzać zbitki spółgłosek z samogłoskami. Po ukończeniu 4 miesiąca życia dziecko może nawet opierać się już mocno na nogach podtrzymywane pod pachy (ale nie sprawdzajcie tego sami!), siedzieć bez oparcia, protestować podczas zabierania zabawki.

Rozwój ruchowy i sprawności manualnych

Obrót na bok i obrót na brzuch

Leżenie na plecach staję się dla dziecka mało atrakcyjne. Maluch kombinuje, co zrobić, aby widzieć więcej, z innej perspektywy.

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Początkowo dziecko, zainteresowane zabawką lub innym bodźcem, obraca się na bok. Najlepszym sposobem, aby wspomóc go w nauce tej umiejętności jest odpowiednia pielęgnacja – podnoszenie dziecka bokiem i odkładanie go na bok. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziecie w Poradniku opieki i pielęgnacji małego dziecka. Gdy maluch odwraca się na plecy, zachęcamy go do obrotu na bok, pokazywaniem z boku zabawek (najlepiej wydających jakieś dźwięki). Żeby zachęcić dziecko do obrotów na boki, możemy je położyć na kocyku i podnosić kocyk raz z jednej strony dziecka, raz z drugiej, rolując je tym sposobem na boczki. Po opanowaniu obrotów na boki, już niewiele będzie brakowało do obrotu na brzuch – głównie jest to opanowanie umiejętności przyciągania głowy w kierunku brzucha. Na tym etapie rozwojowym warto w pozycji na plecach pokazywać dziecku jego stopy, zachęcać do ich łapania (to również wzmacnia mięśnie brzucha), masować je (wygooglujcie zabawy paluszkowe), opowiadać o nich.

Można też uczyć przetaczania, kładąc dziecko na łóżku i uderzać w materac z boku dziecka, aby maluch sprężynował. O, takie nagranie z naszej domowej galerii sprzed trzech lat:

Rozwój wzroku

W piątym miesiącu życia maluch zaczyna ćwiczyć podzielność uwagi. Dostrzega zmiany w otoczeniu, trzymając zabawkę i nie upuszczając jej.

Utrzymywanie zabawki w dłoni i koncentrowanie wzroku na innym przedmiocie

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Podajemy dziecku zabawkę i pokazujemy inne przedmioty. Ważne jest to, aby maluch bawiąc się swoją zabawką, obserwował też działania dorosłego. Możemy też po podaniu dziecku zabawki, włączyć jakiś głośny sprzęt – suszarkę, odkurzacz. Dziecko powinno widzieć dorosłego. Obserwujemy, czy te dźwięki nie wywołają strachu u dziecka.

Koncentrowanie wzroku na ustach mówiącej osoby dorosłej

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Gdy maluch bawi się zabawką (np. w kąpieli), zaczynamy śpiewać lub melodyjnie przemawiać do niego, robić śmieszne miny.

Rozwój słuchu

Jeżeli w piątym miesiącu życia dziecko potrafi już siedzieć z podtrzymaniem i doskonali umiejętność koncentrowania wzroku, można rozpocząć ćwiczenia takich umiejętności jak:

Wywoływanie różnych dźwięków

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Machamy rączką dziecka, trzymającą grzechotkę, która wydaje dźwięki. Wkładamy dziecku do rączki łyżkę i wspólnie uderzamy łyżką o blat stołu. Podczas kąpieli uderzamy dłonią dziecka o taflę wody.

Słuchanie wypowiedzi rodzica

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Nosząc malucha na ręku, opowiadamy mu o tym, co widzi. Z użyciem wyrażeń dźwiękonaśladowczych (hau, hau; brum, brum; kap, kap), opowiadamy, co widać za oknem. W każdej sytuacji „zalewamy dziecko mową”. To nie tylko rozwija słuch, ale przede wszystkim mowę.

Szukanie źródła dźwięku przez odwracanie głowy

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Szeleścimy papierem za głową dziecka (raz z jednej, raz z drugiej strony), dzwonimy dzwoneczkiem, uderzamy łyżką o garnek.

Rozwój mowy

Zaczynają pojawiać się pierwsze spółgłoski („p”, „b”, „m”), które dziecko może już zacząć łączyć z samogłoskami, budując sylaby. Maluch zaczyna naśladować dźwięki, które sam wydaje. Dziecko zaczyna obserwować usta osób mówiących w jego otoczeniu.

Koncentrowanie wzroku na ustach mówiącej osoby dorosłej

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Pochylamy się nad maluchem i śpiewamy melodyjnym głosem tak, aby nasze usta były dobrze widoczne. Wieczorem, śpiewając w półmroku, możemy podświetlać usta latarką.

Oczywiście, gdy dziecko „mówi” do nas, odpowiadajmy mu. Przenośmy dziecko tam, gdzie my jesteśmy, gdzie wykonujemy czynności domowe. Nazywajmy je przy dziecku. Nawet wtedy, gdy wydaje nam się, że dziecko zajęte jest czymś innym i wcale nas nie słucha. Słucha. Kładźmy dziecko na brzuszku na naszej klatce piersiowej. Gdy maluch złapie nas za nos, brodę, czy wsadzi palec w oko ;), nazywajmy te części ciała. Używanie prostych, krótkich zdań, wielokrotne powtarzanie ich (wspierane mimiką wyrażającą emocje), przyspiesza proces kształtowania się systemu językowego i rozwoju mowy. Poza tym czytajmy, czytajmy i jeszcze raz czytajmy dziecku. Na to nigdy nie jest za wcześnie. Jest mnóstwo ciekawych propozycji dla takich maluchów. Zaglądajcie chociażby do wpisów z cyklu Nowości w biblioteczce malucha.

Rozwój umiejętności zabawy

Maluch zaczyna ćwiczyć koordynację oko-ręka. Ponieważ dziecko jeszcze nie potrafi się przemieszczać, jego poznawanie świata przez zabawę, uzależnione jest od tego, jak my zorganizujemy przestrzeń wokół niego. Najważniejszą umiejętnością tego okresu jest samodzielna zabawa przedmiotem trzymanym w dłoni oraz wyciąganie rąk do zabawek.

Samodzielna zabawa przedmiotem trzymanym w dłoni

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Przekładamy zabawkę z jednej dłoni dziecka do drugiej. Demonstracyjnie uderzamy zabawką np. o podłogę, po czym podajemy dziecku zabawkę i zachęcamy do naśladowania.

Wyciąganie rąk do zabawek

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Umieszczamy zabawki w zasięgu rąk dziecka. Gdy dziecko leży na plecach, zabawki wiszą nad nim. To ostatnie chwile, kiedy maluch będzie zainteresowany zabawą na macie edukacyjnej. Od tej pory lepiej sprawdzi się stojak edukacyjnym, przy którym dziecko może się też dźwigać, a później nawet próbować wstawać. Gdy dziecko opanuje łapanie zabawek, układajmy malucha w pozycji na brzuchu, a zabawki kładźmy przed nim w takiej odległości, aby musiał wyciągnąć po nie rękę.

Rozwój emocji i zachowań społecznych

Dziecko od urodzenia jest silnie związane z opiekunami, a tym samym tak bardzo niesamodzielne, że według wrodzonych instynktów podstawowe emocje łączy z osobami mu najbliższymi. Bliskość odgrywa dla niego kluczową rolą.

W piątym miesiącu maluch może zacząć reagować strachem na obce mu osoby.

Reagowanie strachem na obcych

Jak pomóc dziecku?

Bądźmy przy nim. Okażmy spokój, pokazujmy, że nieznane też może być dobre. Reagujmy w każdej chwili, kiedy dziecko poczuje się niekomfortowo. Nasze negatywne emocje również sprawiają, że maluch czuje się niepewnie, odczuwa zagrożenie, nie jest chętny do odkrywania, poznawania nowych rzeczy.

---

Maluch w tym wieku może już sam wykazywać większe zainteresowanie zabawkami, bawić się samodzielnie przez ok 3 minuty.

Samodzielna zabawa

Jak pomóc dziecku kształtować tę umiejętność?

Dajemy dziecku zabawki, które same się poruszają, które dziecko może wprawić w ruch ruchem ręki (np. koraliki na druciku), zabawki wydające dźwięki, gryzaki. Gdy dziecko zainteresuje się zabawką, oddalmy się od niego i obserwujmy rozwój wydarzeń. Starajmy się zignorować pierwsze zdenerwowanie dziecka. Gdy maluch wyraźnie będzie potrzebował naszego towarzystwa, wróćmy do niego, mówiąc spokojnym, melodyjnym głosem.

---

 

oball sówka i lusterko Skip Hop – tatata.pl

kauczukowy oball Hevea i piszczek wilk SillyU – Tuliluli.eu

krzesełko Stokke Tripp Trapp

Wpis napisany na podstawie książek:

Pierwszy rok życia dziecka, oprac. zbior,, Poznań 2009.

Psychostymulacyjna metoda kształtowania i rozwoju mowy i myślenia, pod red. Małgorzaty Młynarskiej i Tomasza Smereki, Warszawa 2000.

Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, oprac. zbior., Sopot 2013.

Silberg Jackie, Gry i zabawy z niemowlakami, Poznań 2009.

Strassmeier Walter, Interwencja wczesnodziecięca, Gdańsk 2012.

Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, pod red Beaty Cytowskiej i Barbary Winczury, Kraków 2006.

Wczesna interwencja terapeutyczna, pod red. Jagody Cieszyńskiej i Marty Korendo, Kraków 2007.