Gdy moje dzieci były młodsze, często spotykałam się z opóźnionym rozwojem mowy u ich rówieśników. Wierzyłam wtedy, że rodzice to z nimi nadrobią, przyjrzą się tej sprawie, skonsultują się z logopedą. Dopiero teraz, gdy moje starsze dziecko weszło w etap wczesnoszkolny, zaczęłam dostrzegać, jak wiele dzieci nadal nie wymawia poprawnie wszystkich głosek. Mimo że weszły już w wiek, kiedy powinny bez problemu je wymawiać. Okazuje się, że te problemy ciągną się za dziećmi latami.
Co jest źródłem problemu? Wydaje mi się, że niska świadomość rodziców w tym zakresie. Rodzice nie są logopedami, nie wiedzą, kiedy dziecko powinno wymawiać poszczególne głoski. Postanowiłam więc, że przybliżę Wam ten temat. Być może dzięki temu wpisowi część z Was zauważy jakieś nieprawidłowości lub opóźnienia i zacznie działać. Ja wiem, że sepleniące przedszkolaki nie są niczym niespotykanym, ale sepleniący sześciolatek może już mieć problemy w szkole. Dziecko, które idzie do szkoły i nie mówi poprawnie, może spotykać się z nieprzyjemnościami ze strony rówieśników lub starszych dzieci. Proszę, zadbajcie o to, żeby wyeliminować ten problem.
We wpisie możecie zobaczyć zdjęcia z ubraniami z najnowszej kolekcji Back to School marki 5.10.15. Znajdziecie w niej nie tylko ubrania dla szkolniaków, ale również dla maluchów, które idą do przedszkola czy nawet żłobka.
A teraz zapraszam już do zestawienia, w którym znajdziecie omówienie tego, jakie głoski i w jakim wieku powinno wypowiadać dziecko.
Żłobek
Roczek
Dziecko, które ma roczek wchodzi w tzw. okres wyrazu. Wtedy też intensywnie przyswaja sobie nazwy tego, co ich otacza. Rozumieją znacznie więcej słów niż są w stanie samodzielnie wypowiedzieć. W tym wieku dziecko potrafi wyartykuować już wszystkie samogłoski (a, i, e, o, u, y). Dodatkowo doskonali wypowiadanie głosek m., p, b, m., t, d, n, k, ś, ć, czasem ź i dź. Pozostałe głoski dziecko zastępuje łatwiejszymi w wymowie. W tym wieku dziecko wypowiadając pierwsze słowa, często je sobie upraszcza, mówiąc np. tylko pierwszą sylabę tego wyrazu – np. mi zamiast miś, ko zamiast kot, uki zamiast papugi.
Dwa lata
Była kiedyś taka akcja „270 słów na dwa lata” i rzeczywiście – dziecko dwuletnie powinno wypowiadać ok. 270 słów. Pamiętajcie jednak, że słowem jest każde wyrażenie dźwiękonaśladowcze (każde muu i hau) i każdy dziwny (w naszym odczuciu) wyraz, który zawsze oznacza to samo (np. moje dziecko na papugi mówiło kunty – to też jest wyraz). Jeżeli Wasz dwulatek nie mówi jeszcze tylu słów, nie martwcie. Obserwujcie jego rozwój mowy. Możecie zapisać sobie, jakie słowa wypowiada i za miesiąc zerknąć do tej listy. Jeżeli dopiszecie do niej nowe słowa, to super. Możemy dać dziecku trochę czasu i spać spokojnie.
Dwulatek powinien popranie wymawiać już głoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, l, a, o, u, e, y, i, a. Jeżeli ich nie wypowiada albo np. ma problemy z wymową głoski k (kappacyzm), g (gammacyzm) lub l (lambdacyzm), warto skonsultować to z logopedą.
Przedszkole
Trzy lata
dziecko powinno umieć już wypowiedzieć wszystkie samogłoski (ustne i nosowe) – a, ą, e, ę, i, o, u, y – oraz spółgłoski p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł, j. Najczęściej głoski s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż zastępowane są jeszcze przez ś, ź, ć, dź. Natomiast r zastępowane jest głoską l lub j.
Poza tym trzylatkom zdarza się przestawiać sylaby w wyrazie (koldła (jako kordła) zamiast kołdra), opuszczać sylaby (zupa midolowa zamiast zupa pomidorowa), czy też tworzyć nowe wyrazy (idłem zamiast poszedłem).
Cztery lata
Czterolatek powinien już w mowie spontanicznej (nie tylko jako wyizolowana głoska) wymawiać głoski s, z, c, dz w wyrazie, które do tej pory były zastępowane przez zmiękczone ś, ź, ć, dź. Również głoskami ś, ź, ć, dź zastępuje głoski szumiące – sz, ż, cz, dż. Tylko 5% dzieci w tym wieku wymawia te głoski poprawnie. Głoska r również nie jest jeszcze wymagana u czterolatków. Są jednak czterolatkowie, którzy ją wymawiają. Często u nich pojawia się hiperpoprawność – każdą głoskę l zamieniają na r (mówią ris zamiast lis, buterka zamiast butelka) lub zbyt mocno akcentują tę głoskę w wyrazie (rrryba, worrrek itp.).
Pięć lat
Pięciolatek powinien wymawiać głoski wymienione wcześniej i głoski szumiące (sz, ż, cz, dż), choć w mowie spontanicznej może jeszcze mieć z nimi problemy. Powinien już również zacząć wymawiać głoskę r.
Okres wczesnoszkolny
Sześć lat
Dziecko sześcioletnie powinno już poprawnie wymawiać wszystkie głoski i mieć opanowaną technikę mówienia. Jeżeli jest inaczej, to konieczna jest konsultacja z logopedą. Dziecko rozpoczynające edukację szkolną, które nie wypowiada wszystkich głosek poprawnie, powinno mieć prowadzoną terapię logopedyczną.
Dopuszczalne są niewielkie przesunięcia lub opóźnienia, jednak nie powinny one przekraczać 6 miesięcy.
Partnerem wpisu jest marka 5.10.15.
15 komentarzy
OlaSa
16 sierpnia 2019 at 15:22A czy możecie polecić dobrego logopede w Warszawie? Z góry dziękuję ?
Anka
14 sierpnia 2019 at 13:12A ja od roku chodzę do logopedy z trzylatkami z opoznionym rozwojem mowy i ciągle każe mi ich tylko obserwować, bo ciagle mają jeszcze czas, żeby nauczyc się mówić choćby k i g, z którym jest problem. Internet mnie straszy, że nie umieją wszystkiego, co powinni, a logopeda uspokaja.
Madziuchna
14 sierpnia 2019 at 00:12Moje dziecko niebawem skończy 3 latka, rozumie wszystko, ale mówi pojedyncze słowa:mama, tata, nie ma, am, daj itp, naśladuje odgłosy niektórych zwierząt. Chodzi do żłobka od 3 miesięcy, czytam mu dużo, rozmawiam, mowa jakby stoi w miejscu. Jego rówieśnicy mówią pełnymi zdaniami, co robić? Byłam u neurologopeda, laryngologa. Wszystko fizjologiczne ok.
Marta
13 sierpnia 2019 at 19:46A co z wymianą ch na f? Moja trzylatka wymienia np. Zamiast ,,chlebek,, mówi ,,flebek,,? Nic w artykule lo tym nie ma. Reszta ok.
MM
13 sierpnia 2019 at 16:23Czytelnie zebrane informacje, myślę że dobrze się z nimi zapoznać. Jednak są to orientacyjne ramy czasowe/rozwojowe. Nie dajmy się im usztywnić w tym temacie
za bardzo. Córka wymawiała poprawnie wszystkie głoski w wieku 3 lat, teraz ma 6,5. Rówieśnicy, nawet Ci, którzy nie mówili nic do 3/4 roku życia, dogonili ją. Polecam całościową obserwację dziecka, rozwój emocjonalny, społeczny itd. Czy nawiązuje kontakt, jeśli tak na jakich zasadach, jak się bawi, co go interesuje. Owszem, można wspomóc dziecko ćwiczeniami w rozwoju mowy i wejściu na odpowiednie tory z wymową głosek ale nie przyklejajmy mu choćby w myślach etykiety „nie taki jak trzeba”. Jestem filologiem, językoznawca, mamą, pracuję z dziećmi. Czasem faktycznie rodzice potrafią przegapić pewne wskazówki, które powinny ich skierować po pomoc więc jak najbardziej warto o tym mówić.
AZK
13 sierpnia 2019 at 11:06Witam. Jestem ciekawa skąd ta dość precyzyjna liczba 280 słów na drugie urodziny? Pozdrawiam serdecznie.
Ania
13 sierpnia 2019 at 02:20A jak nauczyć dwulatka większej ilości słów? Powtarzanie czy „zmuszanie żeby coś powiedział odpada, bo poeie nie i koniec.
Mało słów zna, ale srednio raz na tydzien cos dochodzi.
Mamma
12 sierpnia 2019 at 23:29Dziecko prawie 3letnie (brakuje 2miesiecy do urodzin) nie wymawia litery „t” np. zamiast „tata” – „kaka”, „taczka” – „kaczka”, „torba” – „korba”, „kot” – „kok”
Logopeda? Czy czas?
Bardzo duzo mowi, spiewa, zdaniami zaczal gdy mial 1,5roku.
Wiola Wołoszyn
13 sierpnia 2019 at 00:25Logopeda.
A-Wa
12 sierpnia 2019 at 22:38Witam, mój dwulatek mówi bardzo mało, może 20 słów, za to jest mistrzem w „kalambury”-wszystko potrafi wyjaśnić. Czy powinnam udać się do logopedy?
Wiola Wołoszyn
13 sierpnia 2019 at 00:26Całkiem możliwe, że nie mówi, bo Wy go rozumiecie bez słów. Spróbujcie udawać, że nie rozumiecie i zachęcać go do tłumaczenia słowami. 🙂
magdalena
12 sierpnia 2019 at 17:27Dzień dobry! A ja chciałabym wiedzieć co to za fantastyczna książka z Ż 🙂
Wiola Wołoszyn
12 sierpnia 2019 at 22:10Elementarz dla dzieci z dysleksją. 🙂
Basia
12 sierpnia 2019 at 13:12Witam. Czy powinnam się martwić skoro moje dziecko 9 miesięczne mówi tylko aa, eeee, ha ha ( śmiejąc się ) nie wymawia spółgłosek. Jeden lekarz nam zwrócił uwagę, drugi stwierdził że ma jeszcze czas. Dużo krzyczy, dużo piszczy. Bardzo ładnie spożywa stałe pokarmy, gryzie. Ma dwa ząbki które dopiero wyszły. Zaczyna chodzić. Czy powinnam udać się do logopedy?
Wiola Wołoszyn
12 sierpnia 2019 at 13:18Do skończenia roczku powinno zacząć gaworzyć. Ma jeszcze 3 miesiące. 🙂