Meningokoki – zakażenie nimi początkowo przypomina przeziębienie, a śmiertelność może sięgać 70-80%

Jakoś rok temu przeprowadziłam małą ankietę na instastories, pytając Was, czy szczepiliście Wasze dzieci przeciwko meningokokom. Odpowiedzi bardzo mnie zaskoczyły. Okazało się, że szczepi bardzo niewielki procent rodziców. My mieliśmy iść na szczepienie we wtorek. Wiem, wiem, późno (dzieci mają już 3 i 6 lat), ale ja chodzę szczepić dzieci wtedy, gdy wszyscy w naszym otoczeniu są na pewno zdrowi, a my nie planujemy żadnego wyjazdu w ciągu kilku dni od szczepienia. I tak nam się przeciągnęło. Na to wtorkowe szczepienie byliśmy umówieni od kilku tygodni, ale w nocy z poniedziałku na wtorek, pojawiły się pewne zawirowania żołądkowe. No i znów przełożyliśmy to szczepienie. Ale już naprawdę nie mogę się doczekać, kiedy będziemy mieli je za sobą. Kiedy spokojniej zacznę podchodzić do objawów przeziębienia u dzieci.

Nie wiem jak Wy, ale ja strasznie boję się gorączki u dziecka. Gdy Witek przechodził zapalenia oskrzeli czy płuc ze świstami i dusznościami (bez gorączki), to bałam się mniej niż zwykłego przeziębienia z gorączką. Wiedziałam, że nad dusznością mogę zapanować, że podam mu steryd i zaraz będzie lepiej. Gdy tylko pojawiała się gorączka, w mojej głowie pojawiały się najczarniejsze myśli. Jeżeli gorączka bardzo powoli spadała po podaniu leków przeciwgorączkowych, nie mogłam się skupić na niczym innym. Bałam się, że przegapię jakiś objaw, że rozwinie się sepsa, a ja nie zareaguję w porę. Odkąd dowiedziałam się, jak szybko rozwija się sepsa meningokokowa i jakie niesie za sobą konsekwencje, każdą gorączkę traktowałam bardzo poważnie.

Co to są te meningokoki?

To bakterie wywołujące między innymi ciężkie zakażenia inwazyjne. Inwazyjna choroba meningokokowa może rozwinąć się jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa lub sepsa z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych. Meningokoki mogą wywoływać również: zapalenie płuc, stawów, osierdzia i wsierdzia, szpiku kostnego, ucha środkowego, gardła oraz zakażenia w obrębie układu moczowo-płciowego i miednicy małej

Strona wyprzedzmeningokoki.pl podaje, że  aż 80% przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej kończy się sepsą. Co istotne – co roku zwiększa się liczba przypadków sepsy. Odpowiedzialne za to jest starzenie się społeczeństwa, stosowanie inwazyjnych metod leczenia (operacje) czy nadużywanie antybiotyków (narastająca oporność bakterii na antybiotyki).

Jak objawia się sepsa meningokokowa?

Najgorsze jest to, że na początku objawia się jak zwykłe przeziębienie. Zaczyna się od niewielkiej gorączki, obniżonego apetytu, drażliwości. Objawy mogą też przypominać wirus żołądkowy.

W różnych grupach wiekowych objawy mogą wyglądać nieco inaczej. Według strony wyprzedzmeningokoki.pl mogą one wyglądać tak:

Dziecko poniżej 1 roku życia

• 0-4 godziny od zakażenia: brak apetytu, gorączka, wymioty, senność, drażliwość
• 5-8 godzin od zakażenia: trudności w oddychaniu, biegunka, ból nóg, nienaturalny kolor skóry, wybroczyny, obniżone napięcie mięśniowe
• 9-12 godzin od zakażenia: zimne dłonie i stopy
• 13-16 godzin od zakażenia: sztywność karku, uwypuklenie ciemiączka, światłowstręt, drgawki, utrata przytomności
• 17-20 godzin od zakażenia: wzmożone pragnienie

Dziecko w wieku 1-4 lata

• 0-4 godziny od zakażenia: senność, brak apetytu, gorączka, wymioty, ból nóg, drażliwość
• 5-8 godzin od zakażenia: trudności w oddychaniu, ból głowy, ból gardła
• 9-12 godzin od zakażenia: sztywność karku, wysypka wybroczynowa, nienaturalny kolor skóry, biegunka, zimne dłonie i stopy, światłowstręt, zaburzenia świadomości, drgawki
• 13-16 godzin od zakażenia: obniżone napięcie mięśniowe
• 17-20 godzin od zakażenia: utrata przytomności

Dziecko w wieku 5-14 lat

• 0-4 godziny od zakażenia: ból głowy, brak apetytu, gorączka, wymioty, nienaturalny kolor skóry
• 5-8 godzin od zakażenia: ból głowy, brak apetytu, nienaturalny kolor skóry
• 13-16 godzin od zakażenia: sztywność karku, wysypka wybroczynowa, zimne dłonie i stopy
• 17-20 godzin od zakażenia: światłowstręt
• 21-24 godzin od zakażenia: drgawki, biegunka
• powyżej 24 godzin od zakażenia: trudności w oddychaniu, utrata przytomności

Dziecko w wieku 15-16 lat

• 0-4 godziny od zakażenia: wzmożone pragnienie, ból głowy, ból gardła
• 5-8 godzin od zakażenia: gorączka
• 9-12 godzin od zakażenia: brak apetytu, drażliwość, wymioty, ból nóg
• 13-16 godzin od zakażenia: biegunka, senność, zimne stopy i dłonie, sztywność karku, problemy z oddychaniem
• 17-20 godzin od zakażenia: brak apetytu, ból głowy, nienaturalny kolor skóry
• 21-24 godziny od zakażenia: utrata świadomości, utrata przytomności
• powyżej 24 godzin od zakażenia: drgawki

Jednak część objawów może wcale nie wystąpić. Może też pojawić się rzekoma poprawa po kilku godzinach. Niestety,  bez wczesnego rozpoznania i leczenia, śmiertelność może sięgać 70-80%.

Czas ma ogromne znaczenie

Jak widzicie, każda minuta ma znaczenie. Inwazyjna choroba meningokokowa może doprowadzić do zgonu w ciągu 24 godzin. Warto znać również test szklanki. Często (ale nie zawsze!) w przypadku inwazyjnej choroby meningokokowej występuje wysypka wybroczynowa. Aby szybko zdiagnozować czy to, co pojawia się na skórze dziecka, to wybroczyny, wystarczy przycisnąć szklankę do skóry dziecka. Jeżeli widzimy przez szkło szklanki, że pod naciskiem plamki znikają, to znaczy, że to nie są wybroczyny. Jeżeli jednak pod szklanką wysypka nie znika, musimy jak najszybciej gnać do lekarza.

Jakie mamy szczepionki?

Meningokoki dzieli się na 12 grup serologicznych, ale zakażenia w naszym kraju wywołują jedynie  meningokoki serogrupy B, C, W-135 oraz Y. Inwazyjna choroba meningokokowa wywoływana jest najczęściej przez meningokoki serogrupy B (70%) oraz serogrupy C (prawie 30%), zakażenia wywołane meningokokami serogrupy Y i W-135 występują niezwykle rzadko. Zakażenia wywołane serogrupą A występują najczęściej w Rosji oraz Azji, najrzadziej w Stanach Zjednoczonych, Ameryce Południowej i sporadycznie w Europie. W Polsce i Europie dominuje serogrupa B (ok 70 proc.). U dzieci w pierwszym roku życia ponad 80% przypadków choroby meningokokowej jest powodowane przez serogrupę B. W naszym kraju żadna ze szczepionek na meningokoki nie jest obowiązkowa i wszystkie są płatne. W niektórych krajach Europy te szczepienia są bezpłatne. Ciekawy artykuł na ten temat znalazłam na stronie Medycyny Praktycznej – mp.pl

W Polsce są dostępne następujące rodzaje szczepionek przeciwko meningokokom:

• szczepionki przeciwko meningokokom grupy B (Bexsero, Trumenba)
• szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy C (Meningitec, NeisVac-C)
• szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy A, C, W, Y (Menveo, Nimenrix)

Kiedy szczepić?

Wszystkie szczepionki przeciwko meningokokom można podawać razem ze szczepionkami z kalendarza. Ja jednak rozbijałam szczepienia na kilka wizyt. Witka, jako skrajnego wcześniaka, konsultowaliśmy też z regionalnym konsultantem ds. szczepień i miał ustalany indywidualny program szczepień. Warto skorzystać z takiej pomocy. Każdy może spotkać się z takim konsultantem. Wystarczy skierowanie od pediatry.

Za tydzień idziemy na szczepienie szczepionką Bexsero (Trumenba jest dla dzieci powyżej 10. roku życia). Liczba dawek szczepionki meningokokowej podanej w 1. roku życia zależy od preparatu, jaki zastosujemy, a także od tego jak wcześnie wprowadzamy szczepionkę. Po podaniu Bexsero, chłopcy będą potrzebowali dostać jeszcze jedną dawką. Potem dostaną Menveo albo Nimenrix.

Poznajcie historię Kacpra.

Źródła:
https://www.wyprzedzmeningokoki.pl
https://www.mp.pl
https://www.poradnikzdrowie.pl