Alkohol w ciąży – pić czy nie pić?

Pijecie/piłyście alkohol w ciąży? A może znacie kogoś, kto pije?

To poznajcie teraz kilka faktów.

Fakty o piciu w ciąży

Łożysko nie stanowi bariery dla alkoholu. Po około 40 minutach od wypicia lampki wina stężenie alkoholu we krwi matki i dziecka będzie takie samo. Z tym że z alkoholem w organizmie matki świetnie poradzi sobie jej wątroba. U dziecka procesy detoksykacji dopiero są kształtowane i nie funkcjonują jeszcze tak, jak u dorosłego. Z tego też powodu alkohol w małym organizmie będzie utrzymywał się znacznie dłużej i może narobić więcej szkód.

Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży. Oczywiście nie u wszystkich dzieci, których matka piła alkohol w ciąży, pojawią się zaburzenia poalkoholowe. To sprawa indywidualna, uwarunkowana różnymi czynnikami – genami, stanem zdrowia, wagą, dietą itp. Warto jednak mieć na uwadze, że każda dawka może być szkodliwa.

Alkohol jest jedyną używką, która wpływa na kształtowanie się genów dziecka. Żadne inne substancje (marihuana, kokaina, heroina) nie powodują tyle szkód co alkohol.

Uszkodzeń, które powstały w wyniku Alkoholowego Zespołu Płodowego (FAS) nie da się do końca naprawić. Racja, możemy operacyjnie zmniejszyć niektóre uszkodzenia narządów. Niestety, mózgu nie naprawimy. Dobra wiadomość jest taka, że zespołowi FAS i innym uszkodzeniom alkoholowym można zapobiec w 100% zachowując abstynencję w czasie trwania ciąży.

Picie alkoholu przez matki ma nie tylko wpływ na płód, ale również na dzieci karmione piersią. Matka karmiąca, która pije alkohol, może przyczyniać się do spowolnienia tempa rozwoju dziecka, hipoglikemii, zaburzeń snu, uwagi, łaknienia, ciągłego poczucia lęku i zagrożenia.

Co to jest ten FAS?

Fas to zespół chorobowy zaburzeń neurologicznych i somatycznych powstały na skutek działania alkoholu na płód w okresie prenatalnym.

Można wyróżnić trzy kategorie charakteryzujące pełnoobjawowy FAS:

• Objawy wynikające z uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.
• Specyficzne anomalie w budowie twarzy.
• Spowolniony rozwój fizyczny przed i po urodzeniu.
• Dzieci z FAS mają wiele (nie zawsze wszystkie) z cech charakterystycznych.

fot. specialneedsadvocatepower.com/

Dzieci z FAS mają wiele (nie zawsze wszystkie) z cech charakterystycznych:

• zmarszczka kącika oka;
• małe, szeroko rozstawione oczy;
• płaska środkowa część twarzoczaszki;
• krótki, zadarty nos;
• wygładzona rynienka podnosowa;
• cienką górna warga;
• małożuchwie.

Jedna lub dwie z tych cech może pojawić się u zdrowego dziecka jako skutek dziedziczenia genów. Kiedy występuje kilka cech z objawami ze strony OUN i wywiadem świadczącym o narażeniu na działanie alkoholu w życiu płodowym, można rozważyć diagnozę FAS.

Odmianą FAS jest FAE – Alkoholowy Efekt Płodowy (odmiana FAS bez anomalii w budowie twarzy). Objawy mogą być więc niewidoczne, ale poważne. Zaliczyć do nich można m.in.:

• deficyt uwagi;
• deficyt pamięci;
• nadaktywność;
• trudności z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych (matematyka, czas, pieniądze);
• nieumiejętność rozwiązywania problemów;
• trudność w uczeniu się na błędach;
• słaba ocena sytuacji;
• niedojrzałe zachowanie;
• słaba kontrola impulsów.

Dorośli z zespołem FAS mają problemy z osiągnięciem pełnej niezależności. Mają trudności w szkole, problemy z utrzymaniem stałej posady i wytrwaniu w zdrowym związku. Dzieci i dorośli z FAS są podatni na fizyczną, seksualną i emocjonalną przemoc.

Co czują dzieci z FAS?

80% dzieci i młodzieży dotkniętych FAS/FAE wychowuje się poza rodzinami biologicznymi – w rodzinach adopcyjnych i zastępczych oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Większość tych dzieci rodzi się w rodzinach z problemem alkoholowym, o niskim statusie społecznym – ubogich, uzależnionych od alkoholu, narkotyków i nikotyny. Te dzieci, które pozostaną przy rodzicach, często są narażone na działanie przemocy, zaniedbania w zakresie wielu życiowych potrzeb, wzrastają wśród niekorzystnych wzorców społecznych.

Liczne ograniczenia w  dostępie do satysfakcji wynikają z uzyskiwania niskich ocen, a słaba pozycja w grupie rówieśników powoduje, że  stają się często ofiarami żartów i są odtrącane. Powodem trudności szkolnych są zaburzenia funkcji pamięci i ograniczona koncentracja uwagi.

Systematycznie pogarsza się jakość ich nastroju, pojawiają się objawy depresji zachowania agresywne i autoagresywne.

#dzieciniechcafas

#dzieciniechcafas to kampania społeczna przygotowana przez Fundację EY. Jej celem jest uświadomienie Polakom zagrożeń, jakie niesie ze sobą picie alkoholu w ciąży. Więcej informacji o akcji znajdziecie na Dzieciniechcafas.pl

9 września (09.09) przypada Światowy Dzień FAS. Dziewiątki w dacie są symboliczne. Oznaczają one dziewięć miesięcy, przez które dziecko powinno być chronione od szkodliwych czynników zewnętrznych.

W Polsce nie ma żadnego systemu diagnozy i pomocy dla dzieci z FASD. Dane pochodzące z badań szacunkowych pokazują, że w Europie FASD jest najbardziej rozpowszechnionym schorzeniem neurorozwojowym. Dotyczy ono około 1% wszystkich urodzonych dzieci.  W Polsce próbowano kilkakrotnie oszacować ilość dzieci z grupy FASD. Badania szacunkowe pokazywały, że z pełnoobjawowym FAS może być troje na 1000 żywo urodzonych dzieci. Dlatego tak ważne są takie akcje. Potrzebujemy większej świadomości. Zespołowi FAS można zapobiec w 100%. Wystarczy odstawić alkohol na czas ciąży. Tak niewiele, a tak wiele. Koniecznie podzielcie się tą informacją ze znajomymi. A szczególnie z tymi, którzy oczekują właśnie dziecka.